چربی ها:

چربیهــا و روغنهــا در رژیــم غذایــی طیــور، ضمــن تأمیــن انــرژى خــوراک، در بهبـود ترکیـب اجـزاى لاشـه مـرغ، نقـش مؤثـری دارنـد. مصـرف روغـن در رژیـم خـوراک طیـور، سـبب بـا رفتـن انـرژی موجـود در غـذای آنهـا میگـردد.
رژیمهــای غذایــی پرانــرژی موجــب تســریع رشــد و بهبــود ضریــب تبدیــل خــوراک میگــردد و نتیجــه آن، افزایــش ســودآوری بــرای مرغــدار خواهــد بــود. اســتفاده از چربیهــای بازیافتــی در صنایــع غذایــی بــه طــور قابــل ملاحظــه ای ارزانتـر از روغنهـای گیاهـی نظیـر روغـن دانـه سـویا تمـام میشـود کـه بـه وفـور در رژیـم غذایـی طیـور اسـتفاده میشـود و همیـن امـر موجـب ترویـج اسـتفاده بیشـتر روغــن در رژیــم غذایــی آنهــا میگــردد. صنعــت مرغــداری در جهــان در اســتفاده از فرآوردههــای بازیافتــی از صنایــع غذایـی در جیـره طیـور سـابقه ای طولانـی دارد. ایـن صنایـع منابـع چربـی متعـددی را در دسـترس و اختیـار طیـور قـرار میدهنـد. معمـولا هـرگـرم چربـی خالـص ۸.۹۶ کیلوکالـری انـرژی تولیـد میکنـد و در مقایسـه بـا سـایر مـواد انـرژیزا چربیهای قابـل هضـم 2/35 برابـر بیشـتر از کربوهیدراتهـا و پروتئینهـای قابـل هضـم انـرژی تولیـد میکنـد ایـن گونـه مـواد قابلیـت هضـم را بـالا بـرده و اشـتهای حیـوان را زیـاد میکنـد.

برخی از مزایای مصرف روغن شامل:

۱)افزایــش رشــد

۲)افزایش تاثیــر و کارایــی خــوراک

۳) کاهــش مصــرف خــوراک

۴)تامیــن اســیدهای چرب ضروری

۵)کاهش ماهیت غبار الود خوراک

۶)افزایــش خــوش خوراکــی جیــره

 ۷)افزایــش قابلیــت جــذب مــواد مغــذی خــوراک

۸)افزایش چذب

ویتامینهــای محلــول در چربــی:

همانطوریکـه گفتـه شـد چربیهـا در میـان دیگـر مـواد مغـذی بیشـترین انـرژی را دارا مـی باشـند و اضافـه کـردن آنهـا بـه خـوراک مـرغ عـلاوه بـر تامیـن انـرژی لازم باعـث افزایـش طـول مـدت عبـور مـواد خوراکـی میگـردد . طولانـی شـدن مـدت عبـور مـواد خوراکـی در دسـتگاه گـوارش موجـب هضـم بهتـر کل جیـره خوراکـی مـی شـود.
چربـی هـا و روغـن هـا دو واژه هـم ردیـف مـی باشـند بـا ایـن تفـاوت کـه در حـرارت
 معمولـی چربـی هـا بـه شـکل جامـد و روغـن هـا بـه شـکل مایـع هسـتند. چربـی هـا و روغـن هـا از لحـاظ بیـو شـیمیایی اسـتر اسـیدهای چـرب و گلیسـرول مـی باشـند کـه بنـام تـری گلیسـرید معروفنـد و در آب غیـر قابـل حـل مـی باشـند ولـی در حـلال هـای آلـی ماننـد اتـر و کلروفـرم حـل مـی شـوند. خـواص فیزیکـی و شـیمیایی آنهـا بـه نـوع اسـیدهای چـرب، درجـه اشـباع و طـول زنجیـره آنهـا بسـتگی دارد.

پرنــدگان قــادر بــه ســاختن برخــی اســیدهای چــرب مــورد نیــاز بــدن خــود نمــی
باشـند و ایـن گونـه اسـیدهای چـرب ضـروری بایسـتی از طریـق غـذا بـه بـدن برسـند و همچنیـن هـر چـه محتـوی اسـیدهای چـرب غیـر اشـباع در یـک روغـن بیشـتر باشـد، ذخیـره مـازاد روغـن در بافـت آدیپـوز کمتـر اسـت.

انواع چربی ها و روغن ها

چربـی هـا بـه چهـار دسـته تقسـیم بنـدی مـی شـوند:

1- چربـی هـای سـاده(تری گلیسـریدها، اسـتروئیدها و واکـس هـا)

2- چربـی هـای مرکـب (مانندلیپوپروتئیـن هـا و گلیکوپروتئیـن هـا)

3- چربـی هـای مشـتق شـده

4- ترپنوئیدهـا

چربــی هــای مــورد اســتفاده در تغذیــه انســان و دام عمدتــا مخلوطــی از تــری گلسـریدها و اسـید هـای چـرب آزاد مـی باشـند اسـید هـای چـرب را مـی تـوان بـر اسـاس تعـداد باندهـای دوگانـه و طـول زنجیـره کربنـی تقسـیم بنـدی کـرد بنابـر ایـن طیـف زیـادی از اسـیدهای چـرب و بـه تبـع آن تـری گلیسـریدها را در طبیعـت مـی تـوان یافـت کـه از لحـاظ تغذیـه ای دارای انـرژی هـای متفاوتـی هسـتند. هـر کـدام
از انـواع چربـی از منابـع گیاهـی و حیوانـی بدسـت مـی آینـد. چربـی هـای حیوانـی عمومـا اشـباع بـوده و جامـد هسـتند در مقابـل روغـن هـا گیاهـی غیـر اشـباع و مایـع مـی باشـند. دنبـه، پیـه گاو و چربـی طیـور از دسـته چربـی هـای حیوانـی هسـتند. روغـن هـای گیاهـی از دانـه هـای روغنـی ماننـد سـویا، کلـزا، آفتـاب گـردان، کتـان و نخـل اسـتخراج شـده و هـر کـدام خـواص مخصـوص بـه خـود را دارا مـی باشـند. انرژی متابولیســمی روغــن ســویا، روغــن نخــل و چربــی طیــور تفــاوت معنــی داری نــدارد ولـی بـه طـور معنـی داری از انـرژی متابولیسـمی پیـه بالاتر مـی باشـند.
در جـدول 1 انـرژی متابولیسـمی تعـدادی از چربـی هـا نشـان داده شـده اسـت .


بـا توجـه بـه اعـداد جـدول 1 مـی تـوان پـی بـرد کـه بـا افزایـش سـن، میـزان هضـم پذیـری چربـیهـا بهتر مـیشـود. اصـولا در۳ روز اول و یـاهفتـه اول پـرورش جوجه های گوشــتی، جیــره چربــی کمــی دارد زیــرا بــدن جوجــه بســیار جــوان آمادگــی هضـم و جـذب چربـی هـا را نـدارد ولـی بـه مـرور خصوصیـات دسـتگاه گـوارش تغییـر کـرده و مـی تـوان تـا حـدود 3 تـا 5 درصـد بـه جیـره چربـی اضافـه نمـود. نکتـه دیگـر
اینکـه برخـی چربـی هـا ماننـد پیـه بسـیار کـم انـرژی هسـتند بـه ایـن معنـا کـه هضـم پذیـری آنهـا پاییـن اسـت. چربـی هـای حیوانـی کـه عمومـا اشـباع هسـتند ماننـد پیـه گاو و یـا برخـی چربـی هـای گیاهـی ماننـد روغـن نارگیـل کـه درجـه اشـباع بالا یـی دارنـد در بـدن طیـور بـه سـختی هضـم و جـذب مـی شـوند و بنابرایـن انـرژی زایـیپاییـن تـری دارند.

هضم و جذب چربیها:

مهمتریـن عاملـی کـه بـر میـزان انـرژی زایـی و متابولیسـم چربـی هـا اثـر مـی گـذارد میـزان هضـم پذیـری آنهاسـت و میـزان قابلیـت هضـم چربی هـا به نوبـه خود بـه عواملی همچـون طـول زنجیـره اسـید چـرب، باندهـای دو گانـه و غیـر اشـباع، محـل جایگزینـی اسـید چـرب روی سـاختمان گلیسـرول، میـزان اسـیدهای چـرب آزاد، ترکیـب جیـره، میــزان تــری گلیســرید، جنــس و ســن مــرغ هــا بســتگی دارد. در میــان ایــن عوامــل ماهیـت چربـی و سـن جوجـه هـا بیشـترین اثـر را بـر هضـم چربـی هـا دارد . از هفتـه دوم بـه بعـد بهتـر مـی شـود و تـا آخـر دوره (سـن 6 هفتگـی) تغییـری نمـی کنـد .
چربـی هـا و روغـن هـا بـه صـورت دسـت نخـورده بـه دئودنـوم در روده کوچـک مـی رسـند و در آنجـا تحـت تاثیـر صفـرا و آنزیـم لیپـاز هیدرولیـز شـده و اسـید هـای چـرب متصـل بـه تـری گلیسـرید جدا شـده و دی گلیسـرید و مونو گلیسـرید را به وجود مـی آورنـد. در این حـال بـا تجمـع مونوگلیسـریدها، دی گلیسـریدها و اسـیدهای چرب آزاد سـاختارهایی بنـام «میسـل» بـه وجـود مـی آیـد کـه در فرآینـد متابولیسـم و هضـم چربـی ها بسـیار با
اهمیـت اسـت. اسـیدهای چـرب اشـباع توانایـی کمتـری بـرای تشـکیل میسـل دارند و در مقابـل اسـید هـای چـرب غیـر اشـباع بـرای میسـل سـازی ارزشـمند مـی باشـند که ایـن موضـوع بـه قطبـی بـودن اسـید هـای چـرب اشـباع و غیـر اشـباع بسـتگی دارد. در عمـل بـرای هضـم و جـذب اسـید هـای چـرب اشـباع (چربـی هـای حیوانـی) مـی تـوان آنهـا را بـا اسـید هـای چـرب غیـر اشـباع ( روغـن هـای گیاهـی ) مخلـوط نمود. در سـلول هـای روده ای بعـد از جـذب میسـل، اسـید هـای چـرب آزاد و مونوگلیسـرید هـا مجـددا ترکیـب شـده و بـه همـراه کلسـترول، فسـفو لیپیدهـا و پروتئیـن هـا باعـث تولیـد شــیلومیکرون هــا و لیپوپروتئیــن هــا شــده و از طریــق رگ- هــای خونــی و لنــف بــه بافـت هـای بـدن از جملـه کبـد مـی رسـند. چربیهــا و روغنهــا در رژیــم غــذایى طیــور، ضمــن تأمیــن انــرژى خــوراک، در بهبـود ترکیـب اجـزاى لاشـه مـرغ نیـز نقـش مؤثـری دارنـد ثبـات گوشـت و چربـی بــدن طیــور رابطــه جــدی و مســتقیمی بــا چربــی خــورده شــده دارد بــه طــوری کــه چربـی هـای بـا درجـه اشـباع پاییـن باعـث تجمـع چربـی نـرم و ثبـات کمتـر گوشـت تولیـدی مـی شـوند در همیـن حـال چربـی های اشـباع ماننـد پیـه از هضم و جـذب کمتری برخـوردار هسـتند و رشـد کمتـری را در طیـور بـه وجـود مـی آورنـد. از طـرف دیگـر بـرای بـالا بـردن میـزان قابلیـت هضـم چربـی هـای اشـباع حیوانـی ماننـد پیـه گاو مـی تـوان از مخلـوط چربـی هـای حیوانـی و گیاهـی اسـتفاده نمـود کـه در ایـن حـال تاثیـر هـم کوشـی ( synergism ) ایـن دو نـوع چربـی باعـث افزایـش انـرزی متابولیسـمی چربـی هـای حیوانـی مـی گـردد.

اسید های چرب ضروری در تغذیه مرغ:

همــان طــوری کــه اشــاره شــد چربــی هــا دارای انــرژی متراکــم بالایــی هســتند و بـرای تهیـه جیـره بـا انـرژی بـا مـورد نیـاز مـی باشـند. از دیگـر مزایـای اسـتفاده از چربـی هـا تامیـن اسـید هـای چـرب ضـروری مـورد نیـاز بـدن مـرغ مـی باشـد. از لحـاظ متابولیکـی اسـید هـای چـرب لینولئیـک و لینولنیـک در بـدن مـرغ سـاخته نمــی شــوند و ضــروری محســوب مــی شــوند. روغــن هــای گیاهــی منابــع سرشــار اسـیدهای چـرب ضـروری مـی باشـند و بـا ورود ایـن مـواد در جیـره مـرغ نگرانـی از کمبـود آنهـا بـر طـرف مـی شـود. کمبــود هــر کــدام از اســیدهای چــرب ضــروری باعــث اختلالاتــی در رونــد رشــد و حیــات مــرغ مــی گــردد. اســید لینولنیــک در فراینــد سیســتم عصبــی و رتینــا در شــبکیه چشــم دخالــت دارد و اســید لینولئیــک در غشــاهای ســلولی نقــش مهمــی را ایفــا مــی کنــد و بــر گیرنــده هــای ســطح دیــواره ســلولی اثــر مــی گــذارد. کارکــرد اسـتاندارد دیـواره هـای بیولوژیـک در سلـامت و رشـد مـرغ بسـیار بـا اهمیـت اسـت. رشـد جنیـن مـرغ بـه وجـود اسـیدهای چـرب ضـروری وابسـته اسـت و بـه طـور کلـی مـی تـوان گفـت کمبـود اسـیدهای چـرب ضـروری باعـث کنـدی رشـد، مصـرف بـالای آب، کاهـش مقاومـت بـه بیمـاری، بزرگـی کبـد و تجمـع چربـی در آن و تغییـر اسـیدهای چـرب بافتـی بـدن مـرغ مـی گـردد.

تدوین و گراوری :

محمد علی اکبری . کارشناس ارشد علوم دامی

مدیر عامل شرکت طیوران زرین اریانا با نام تجاری بازرگانی نوین (فروشنده انواع روغنهای خام، ویژه طیور، و اسید چرب و پودر چربی )

نشر در مرکز تحقیقات و اموزش کشاورزی استان قم

۹۸.۰۷.۲۹

(بیشتر…)

با سلام

شرکت بازرگانی نوین در راستای اطلاع رسانی مقالاتی در مورد روغنها در سایت خود حهت استفاده همکاران ارایه مینماید.به امید اینکه مورد رضایت و استفاده شما عزیزان قرار بگیرد.

روغن خام گياهي:
منظور از روغن گياهي روغني است كه منشا آن گياهي باشد.كه عموما شامل روغنهاي خام سويا ، آفتابگردان و كلزا ميباشد
اين روغنها همگي بر اساس جداول NRC انرژي معادل ٨٩٦٠ و عدد پراکسید متغیر که از ۱ میتواند شروع و نسبت به میزان اکسیداسیون ان حتی به بالای ۵۰ نیر برسد.ولی این عدد تا ۱۰ کاملا مجاز و بدون مشکل برای مرغان سالم میباشد ولی در گله ای که درگیر بیماری باشد میتواند به عنوان عامل تشدید کننده نمود کند.
کارخانجات روغنکشی، تولید کننده روغنهای خام میباشند که بسته به اینکه لوبیا سویا، تخمه افتابگردان، یا کلزا ماده ورودی انها باشد روغن سویا یا افتابگردان و یا کلزا تولید و روانه بازار میکنند.
این روغنها بصورت خام هستند (مناسب جهت مصرف طیور) و برای استفاده جهت انسانی منتفل به کارخانجات تصفیه روغن میشوند و پس از جداسازی اسیدهای چرب ازاد و رنگبری و بوگیری و صمغ گیری و لردگیری اماده بسته بندی برای مصرف انسان میشوند.
مشخصه اصلی و اسانترین ازمایش برای خام بودن روغن قرار دادن مقدار کمی از ان در یخچال است.
روغن خام تا دمای ۱۰- کاملا مایع (۱۰۰٪) میماند و بعد از ان نیز بصورت پلاسمایی و نهایتا جامد میشود. اگر روغنی خرید کردید که در دمای منفی ۱۰ ۷۰٪ مایع و الباقی جامد بود این به ان معناست که ۷۰٪ روغن شما خام و الباقی روغنهای متفرقه میباشد.
همچنین در ازمایشگاههای تخصصی دام و طیور با استفاده از ازمایش عدد یدی یا ازمایش GC بصورت علمی میتوان کیفیت روغن را مشخص کرد. قابل ذکر است انرژی حدود ۹۰۰۰ یا پراکسید زیر ۱۰ دلیل مناسبی برای خام بودن روغن نیست.

ازمایش عدد یدی که برای روغنهای خام سویا و افتابگردان و کلزا عددی بین ۱۲۵ تا ۱۳۵ را باید نشان بدهد.
ازمایش GC که پروفایل روغن را مشخص و با مقایسه با پروفایل روغنهای خام ترکیب روغن مشخص میشود.
توجه :
در تابستان که به علت دمای بالای هوا مشکل جامد شدن روغن وجود ندارد و روغنها در دمای معمول مایع هستند سودجویانی هستند که روغنهای ضایعاتی را با روغن خام ترکیب و به اسم روغن خام خالص میفروشند.
قابل ذکر است که روغن خامی که از کارخانجات روغنکشی یا حتی بصورت وارداتی خرید میکنید حاوی ۱ تا ۲ درصد لرد میباشد (لرد قسمتی از خود دانه روغنی میباشد که طی فرایند روغنکشی معمولا در روغن باقی میماند)

رنگ روغن:
رنگ روغن سویا در طیف زرد تا قرمز روشن و کاملا شفاف میباشد.
روغن افتابگردان دارای رنگ زرد کاملا روشن و دارای حاله ای است که مربوط به وکس ان میباشد که با نشست روغن جدا میشود.
روغن کلزا نیز رنگ سبز روشن دارد

میزان مصرف روغن:
اصولا میزان مصرف روغن در مرغهای گوشتی و تخمگدار روی کیسه های کنسانتره ثبت و بر همان اساس باید روغن با ذرت و سویا و کنسانتره ترکیب و مصرف شود. مگر اینکه ترکیب کنسانتره توسط مهندس یا دکتر فارم تنظیم شود که در ان صورت میزان روغن نیز توسط ایشان مشخص خواهد شد. این میزان بین ۱۰ تا ۵۰ کیلو در تن متغیر است.

روغن ویژه طیور:
روغنهایی که به اسم روغن ویژه طیور در بازار فروخته میشود تغریبا بصورت ۱۰۰٪ به هیچ میزان روغن خام ندارند و ترکیب انها میتواند شامل موارد ذیل شود.

۱)روغن فست فودی:
این روغن مرسوم ترین روغن ویژه طیور میباشد که از جمع اوری روغن فست فودها و مراکز سرخ کردن سیب زمینی و کارخانجات چیپس و کیک و … جمع اوری و با یک فیلتر فیزیکی ساده مانند طوری ضایعات محلول جمع و روغن حاصل فروخته میشود.به علت قیمت مناسب و رنگ مشابه روغن سویا مصرف ان کم نیست.به علت سرخ شدنهای متمادی پراکسید بالایی دارند.
۲)روغنهای ضایعاتی کارخانجات تصفیه روغن:
میتواند شامل اسیدهای چرب درجه ۱ که رنگی کاملا مشابه روغن خام ولی با درجه انجماد حدود ۱۵ درجه مثبت و یا روغنهای ضایعات حاصل از تصفیه باشد.
۳)روغن های پیه مرغی:
در شرایطی که روغن پیه مرغ ارزان است از چربی مرغ و پوست مرغ حاصل و مصرف زیادی دارد و تصفیه شده ان بوی اندک که با اسانس از بین میرود و رنگ زرد بسیار شفاف و زیبایی دارد ولی درجه انجماد ان حدود ۱۵درجه مثبت میباشد.در صورتی که مرغی که این روغن از ان گرفته شده درگیر بیماری بوده باشد و روغن بصورت علمی تصفیه نشود عامل انتفال بیماری میباشد.
۴)روغن سالامبور:
روغن حاصل از چرم میباشد.بوی بسیار زننده و تندی دارد و یصورت ترکیب با روغتهای دیگر قابل مصرف میباشد.
۵)روغن استخوان:
از جوشاندن استخوان حاصل که نسبتا روغن سنگینی است و زود جامد میشود.

لطفا ما را با نظرات و پیشنهادات خود همراهی نمایید

تالیف و گرداوری:

محمد علی اکبری کارشناس ارشد علوم دامی .مشهد.مدیر عامل شرکت طیوران زرین اریانا با نام تجاری بازرگانی نوین

۹۸.۰۷.۲۸

https://t.me/novincommercial

https://instagram.com/novin_commercial